Zoals je waarschijnlijk wel weet is politiek Nederland elke dag druk om te ‘proberen’ het allemaal zo goed mogelijk te regelen voor iedereen. We zeggen bewust ‘proberen’, want in de praktijk loopt niet altijd alles zo soepeltjes. Zo ook bij het Generatiepact. In 2023 kwam er een onderzoek van de Universiteit van Tilburg online dat het Generatiepact vooral voordelig is voor oudere werknemers met een hoog salaris.
Hoe dat precies zit, wat het Generatiepact überhaupt inhoudt en wat je er van mag verwachten, vertellen we je in deze blog. En oh ja, we kunnen je ook alvast vertellen dat niet iedere werkgever hieraan meedoet. Wij kunnen dus niet voor je garanderen dat jij straks ook minder kan werken voor hetzelfde geld. Nieuwsgierig? Top, lees dan maar gauw verder.
Uitleg van begrippen
Allereerst, de uitleg van begrippen. Toch wel handig om namelijk precies te weten waar we het over hebben, nietwaar? Het Generatiepact is in elk geval een arbeidsmarktmaatregel die in Nederland wordt toegepast met als doel om oudere werknemers langer aan het werk te houden, terwijl het ook de instroom van jongere werknemers op de arbeidsmarkt ondersteunt.
In de praktijk houdt het Generatiepact in dat oudere werknemers in staat worden gesteld om minder te werken zonder dat dit een grote impact heeft op hun pensioenrechten of inkomen. Dit kan bijvoorbeeld door deeltijdwerk te combineren met gedeeltelijke pensioenopbouw. Tegelijkertijd wordt de vrijgekomen tijd gebruikt om jongere werknemers aan te nemen of op te leiden.
80-90-100 regeling
Misschien heb je nog nooit van het Generatiepact gehoord, maar wel van de 80-90-100 regeling. In principe is dat niets meer dan hoe het Generatiepact er in de praktijk uitziet. Hierbij zal de werknemer:
- 80% werken van de oorspronkelijke arbeidsduur
- 90% van het oorspronkelijke loon ontvangen
- en 100% pensioenopbouw ontvangen, op basis van de 100% arbeidsduur en loon
Draai je dat om naar getallen, dan ziet dat er ongeveer als volgt uit:
- een werknemer verdiende 4000 euro bruto en zal nu nog 3500 verdienen
- op basis dat hij/zij in plaats van de oorspronkelijke 40 uur, nu 36 uur gaat werken
- maar nog steeds 100% pensioensopbouw ontvangt
Weet dat de regeling er ook anders uit kan zien (dit hangt een beetje af van je werkgever en cao). Denk bijvoorbeeld aan een 80-80-100 regeling of 60-70-80 regeling.
Waarom het Generatiepact?
Sinds 2014 kan er een regeling aan de cao worden toegevoegd, dat onder het generatiepact valt. De reden voor de instelling heeft met name te maken met de vergrijzende bevolking waar we mee doelen. De belangrijkste doelen zijn:
- Verhoging van werkgelegenheid
Door oudere werknemers langer aan het werk te houden en tegelijkertijd jongere werknemers aan te trekken. - Duurzaamheid van werknemers
In plaats van dat ouderen massaal de ziektewet ingaan, wordt geprobeerd het ziekteverzuim tegen te gaan met een verkorte werkweek. - Bevordering van intergenerationele solidariteit
Het pact creëert een evenwicht tussen de belangen van jongere en oudere werknemers.
Hoewel het fantastisch klinkt dat starters de ruimte krijgen om te beginnen en ouderen iets langer blijven, is het niet voor iedereen zo geweldig voordelig.
De schaduwzijde van het generatiepact
Zoals we al zeiden is er eind 2023 een publicatie van Tilburg University verschenen, waarin het generatiepact werd besproken. De conclusie was, tja, niet heel best (?) zo kan je wel stellen. Een samenvatting van het volgende kwam neer op:
#1 Oudere, rijke werknemers
Er zijn verschillende groepen voor wie het Generatiepact nog niet heel veel doet. Dat komt omdat vooral de oudere, rijke werknemers gebruikmaken van het pact. Zij die het waarschijnlijk meer nodig hebben, bijvoorbeeld de werknemers met zware beroepen of lagere lonen, zien over het algemeen veel minder van het pact. Kan je dat nou echt zo voordelig vinden? Don’t think so.
#2 Starters en kansen
De andere kant van het Generatiepact zou moeten zijn dat jongeren (en starters) meer kans kregen in de arbeidsmarkt. Helaas is er voor hen niet meer werkgelegenheid. Ergens is dat misschien wel logisch, omdat een junior simpelweg niet het werk van een senior kan overnemen qua gebrek aan kennis.
Het sneller beklimmen van functies in hun carrière, zou eveneens uitblijven. Met andere woorden, wat een positief effect zou moeten zijn, is nu geen negatief effect, maar simpelweg een effect dat uitblijft.
#3 Gezond oud worden
En dan daar, het ‘gezond oud worden’… Dat is nu ook niet echt hetgeen waar je op kan wachten, want in een promotieonderzoek kam naar voren dat dat lang niet altijd het geval is. Het is niet alsof het minder werken sommige fysieke problemen ineens verhelpt. Wat dat betreft klinkt het generatiepact net alsof het een medicijn of iets dergelijks zou moeten zijn.
Verder zien we in andere artikelen problemen als verhoogde loonkosten voor de werkgever voorkomen. Ook is er bij lang niet alle werkgevers sprake van een generatiepact, dus dat is ook iets om over na te denken.
Conclusie
Tja, wat is wijsheid, kan je denken. Mocht je er een idee over hebben, kijk dan of je in contact kan komen met personen hogerop die bijvoorbeeld de voorwaarden in je cao bepalen. Of misschien heb je wel een heel ander alternatief en kan je zoiets aandragen. Goed, wij hebben onze plicht gedaan en je alles uitgedelgd. Hopelijk zien we je nog eens vaker terug op Bedrijfskennis. Als je trouwens een blog over een ander onderwerp voorbij wil zien komen, mag je dat ook altijd vragen. Wie weet wat we zo voor elkaar kunnen betekenen, nietwaar?
